Τάφοι ανθρώπων με τα ζώα τους ολόγυρά τους εντοπίσθηκαν στην Μαυροπηγή της Εορδαίας κατά τη διάρκεια ανασκαφής που...αποκάλυψε ένα μικρό νεκροταφείο στη θέση Μαύρο Λιθάρι που βρίσκεται στην εξορυκτική ζώνη της ΔΕΗ (στη φωτογραφία ένας από αυτούς). Πρόκειται για ενταφιασμούς 11 ανθρώπων και 16 ζώων -άλογα σκύλοι, βοοειδή, χοίρος- τα οποία είχαν τοποθετηθεί περιμετρικά από τις ανθρώπινες ταφές και σε πολύ μικρή απόσταση: Από μισό μέτρο έως 1,30. Αποσπασματικά εξάλλου εντοπίσθηκαν στον ίδιο χώρο τμήματα μελών άλλων ζώων, όπως πόδια αλόγου και σκύλου, κέρατο και άλλα αδιάγνωστα ακόμη. Αλλωστε δύο σκύλοι είχαν αποκαλυφθεί παλαιότερα σε άλλο αγροτεμάχιο της ίδιας θέσης. Οι ταφοι είναι οργανωμένοι σε δύο συστάδες εκ των οποίων η μία εκτείνεται σε 100 τ. μ. και αποτελείται από εννέα λακκοειδείς ταφές και οκτώ ζώα (πέντε άλογα και τρεις σκύλους) και η άλλη από δύο ταφές και οκτώ ζώα (δύο άλογα, τρεις σκύλους, δύο βοοειδή και ένα χοίρο). Οι ταφές είναι αντρικές, γυναικείες και μία παιδιού και βρέθηκαν σε μικρό βάθος. Γι΄ αυτό και είχαν διαταραχθεί από τις αρόσεις και μετέπειτα από τις ρίζες δέντρων, που φυτεύτηκαν τα τελευταία χρόνια. Οσο για την χρονολόγησή τους ανάγεται στον 6ο π. Χ. αιώνα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν τα κοσμήματα που έφεραν οι νεκροί, όπως οι χάλκινες δίδυμες και μονές περόνες που συγκρατούσαν τα ενδύματά τους. Στις ανδρικές ταφές είναι τοποθετηθεί σιδερένια μαχαιρίδια και αιχμές δοράτων ενώ τρεις γυναίκες έφεραν χάλκινα ενώτια και χάλκινα χέλια στους βραχίονες και στα κάτω άκρα πόδια. «Η ιδιαιτερότητα του νεκροταφείου αυτού, που δεν την έχουμε συναντήσει αλλού στην Κοζάνη και τα Γρεβενά έγκειται φυσικά στον ενταφιασμό μεγάλου αριθμού ζώων που συνόδευαν τους νεκρούς. Το έθιμο αυτό σπάνια συναντάται σε ανασκαφές και στα παραδείγματα που γνωρίζουμε είτε πρόκειται για άτομα επιφανή (τύμβοι Θράκης με άρματα που σέρνουν άλογα) είτε για τάφους παιδιών συνήθως με το σκύλο τους», αναφέρει στο vima.gr η προϊσταμένη της Λ΄Εφορείας Αρχαιοτήτων Δρ Γεωργία Καραμήτρου - Μεντεσίδη.
